Lugina e Preshevës në jug të Serbisë është shtëpi e një popullsie të madhe shqiptare, ose të paktën ashtu ishte.
Sipas një kërkimi disa vjeçar nga një akademike dhe ish-banore e asaj zone, Flora Ferati Sachsenmaier, shqiptarët etnikë janë fshirë sistematikisht nga listat e votuesve, duke i bërë ata de facto pa shtetësi dhe të paaftë për të marrë ose rinovuar dokumente identiteti, për të përfituar nga arsimi ose kujdesi shëndetësor, madje nuk mund t’i regjistrojnë lindjet e fëmijëve të tyre.
“Në vitin 2015, unë po hulumtoja në këtë zonë dhe disa nga familjet, aktivistët dhe politikanët që hasa, vazhdonin të thoshin ‘po na fshijnë, po na fshijnë’, ka thënë Sachsenmaier për Exit, raporton, Euroactiv.
Të dhënat e mbledhura dhe të përpunuara nga Sachsenmaier, bazuar në listat historike të votuesve, sugjerojnë se 4 mijë e 200 qytetarë shqiptarë në komunën e Medvegjës dhe 2 mijë të tjera në Bujanoc raportojnë se janë çregjistruar nga listat e votuesve për zgjedhjet e 3 prillit.
Me zgjedhjet e trefishta në Serbi që zhvillohen të dielën, heqja e një numri kaq të lartë të shqiptarëve etnikë nga listat e votuesve mund të ndryshojë rezultatin e votave.
Të dhëna të mëtejshme të mbledhura nga Sachsenmaier sugjerojnë se disa fshatra të Medvegjës kanë parë një rënie të popullsisë shqiptare prej 41 deri 71 për qind, edhe pse ata nuk u larguan kurrë nga zona.
Sipas hulumtimit të Sachsenmeir dhe dëshmive të mbledhura nga banorët, autoritetet serbe, pretenduan se po dërgonin zyrtarë shtetëror për të verifikuar vendbanimet.
Këta të dërguar do të raportonin se banorët nuk mund të gjendeshin në adresat e tyre dhe kështu rrjedhimisht Komisioni Zgjedhor në Serbi do të fshijë familje të tëra nga listat zgjedhore, pa vendim paraprak të lëshuar me shkrim.
Sipas Sachsenmeir qytetarëve të larguar nga listat zgjedhore serbe u është thënë “Jo, ju nuk jetoni këtu, ju jetoni në Kosovë, ne nuk mund t’ju njohim”.
“Është e rëndësishme të kuptohet se ata po abuzojnë me ligjin. Çdo vend në botë ka një ligj për vendbanimin, por nuk ka asnjë vend në Evropë që abuzon me ligjin në fjalë që ka në cak një grup të caktuar në atë mënyrë për të ndryshuar përbërjen etnike të një zone”.
Studiuesja shpjegoi se në Institutin Max Planck për Studimin e Diversitetit Fetar dhe Etnik, ajo kreu një studim me 500 shqiptarë të fshirë në Medvegjë, dhe vetëm 20 iu dha një vendim me shkrim, i shtypur në gjuhën serbe, edhe pse ligji parasheh që vendimi mut të shkruhet edhe në gjuhën shqipe.
“Ata e dinë se ajo që po bëjnë nuk është kushtetuese, kështu që duke mos lëshuar një dokument të shkruar, ata fshehin gjurmët,” shtoi Sachsenmaier.
Praktika në fjalë u quajt nga Komiteti i Helsinkit në Beograd “spastrim etnik me mjete administrative”.