Dhjetë muaj pas hapjes së procedurave të prokurimit për rehabilitimin dhe modernizimin e njësisë A3, Korporata Energjetike e Kosovës njoftoi se ka mbyllur me sukses fazën e parë – me tre operatorë të kualifikuar për garën tutje.
Por, projekti në vlerë të parashikuar rreth 137 milionë euro, me të cilin synohet rritja e kapacitetit prodhues të bllokut A3, nga rreth 135 deri në 215 megavatë për orë do të duhej të ishte përfunduar më 2024.
Këtë afat e kishte caktuar vetë Qeveria në Programin për Zbatimin e Strategjisë së Energjisë për periudhën 2022 – 2025.
Në rrethanat aktuale, marrë parasysh procedurat e mbetura të prokurimit, punët nuk pritet të nisin deri afër gjysmës së vitit 2026, ndërsa mund të zgjasin deri në dy vjet.
Koston e vonesave në modernizimin dhe rritjen e kapaciteteve prodhuese, sipas Kushtrim Ahmetit nga Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë, e bartin qytetarët nisur nga ngritja e tarifave si pasojë e nevojës për import.
“Fatkeqësia është që të gjitha qeveritë kur po janë në opozitë po e kanë gojën plotë e po japin ide të jashtëzakonshme, të themi, për sidomos diversifikimin e prodhimit të energjisë dhe zhvillimin e këtij sektori që po e shohim të gjithë që është jashtëzakonisht shumë i rëndësishëm për vendin, por në anën tjetër kur po vijnë në Qeveri po i harrojnë të gjitha ato premtime. Do me thënë, ne po vazhdojmë Qeveri pas Qeverie duke dështuar në mënyrë konstante”, ka deklaruar Kushtrim Ahmeti, Drejtor në Dhomën e Tregtisë dhe Industrisë.
Pasi tha se po të veprohej me kohë Kosova do të ishte fuqi energjetike nuk do të përballej me pengesat nga direktivat e reja të BE-së, eksperti i ekonomisë Safet Gërxhaliu shtoi se koston e vonesave e paguajnë konsumatorët dhe ekonomia.
“Është një vendim i vonuar në disa dimensione. E para projekti në vete ka përjetuar amortizim moral, por edhe amortizim fiskal sepse po të ishte kryer më herët kostoja do të ishte shumë më e ulët se tani. Në rend të dytë sikur të bëhej një kalkulim nga viti 2000 e deri sot, sa miliona e miliarda janë investu në riparim të pajisjeve të vjetra me siguri Kosova do të kishte teknologji më moderne”, ka deklaruar Safet Gërxhaliu, Ekspert i Ekonomisë.
Në një llogaritje me çmimin mesatar të importit prej 161 eurosh për megavatë orë – të caktuar nga ZRRE-ja si referencë për vitin 2025 – mungesa e diferencës prej 80 megavatësh për orë më pak prodhim, vetëm gjatë dimrit, mund të krijojë kosto deri në 27 milionë euro për blerje të energjisë nga jashtë.