Eliza Hoxha nga Platforma “Liria ka emer” ka kritikuar ashpër mënyrën se si institucionet e Kosovës kanë trajtuar raportin me Dhomat e Specializuara në Hagë, duke theksuar mungesën e llogaridhënies, transparencës dhe mbështetjes shtetërore për të akuzuarit kosovarë në këto proces.
Hoxha, ka theksuar shqetësimet e saj lidhur me themelimin dhe funksionimin e Dhomave të Specializuara në Hagë. Ajo ka thënë se “Mendoj se thelbi i problemit është kjo, se në kuptimin se mënyra se si është ndërtuar, mbi çfarë rrëfimi është ndërtuar. Dhe ajo që thotë aktakuza sot, nuk përkon fare me atë se për çfarë është nisur themelimi i Dhomave të Specializuara. Mbrojtja duhet të bëjë punën e vet.”
“Qysh në fillim kemi qenë të zëshëm dhe me shumë delikatesë e kemi adresuar ndjeshmërinë dhe faktin që këto dhoma operojnë jashtë territorit të Kosovës. Juridikisht dhe kushtetueshëm, ato i detyrohen Kosovës, por ka munguar përgjegjësia e vërtetë për llogaridhënie,” deklaroi Hoxha.
Hoxha në emisionin “Five” të Televizionit Dukagjini kritikoi seancat informuese të Dhomave të Specializuara, sidomos te Ekatarina Trendafiloves, duke thënë se ishin të mbyllura dhe pa hapësirë për pyetje apo sqarime shtesë.
“Këto procese ishin vetëm për të bërë një ‘tik’, jo për të informuar publikun se çfarë po ndodh realisht në Hagë.”
Deputetja Hoxha theksoi se tri vite më parë, Komisioni për të Drejtat e Njeriut kishte kërkuar të vizitonte të akuzuarit në Hagë për të evidentuar shkeljet e të drejtave dhe lirive të njeriut. “Presumimi i pafajësisë është shkelur rëndë. Njerëzit janë mbajtur me vite në paraburgim pa respektimin e të drejtave të tyre.”
Sipas saj, përgjegjësia është e dyfishtë: nga njëra anë, anshmëria dhe mbyllja e Dhomave të Specializuara, dhe nga ana tjetër, mosveprimi i shtetit të Kosovës.
“Shteti ka dështuar të sigurojë mbështetje juridike dhe financiare për qytetarët e vet. Janë dashur individë, PDK-ja dhe fondacione të ndryshme që të ndërhyjnë për të ndihmuar procesin e mbrojtjes,” u shpreh ajo.
Në fund, Hoxha kritikoi edhe zvogëlimin e fondeve për mbrojtjen përmes një udhëzimi administrativ dhe theksoi se “shteti i Kosovës ka pasur për detyrë t’i kryejë obligimet e veta në mbrojtje të qytetarëve të vet”.
Ndryshe, sot në konferencën “Lira ka Emër”, akademik Arsim Bajrami ka kritikuar Gjykatën Speciale, duke e akuzuar për shkelje të Kushtetutës së Kosovës, të drejtave themelore të njeriut dhe për komplot ndaj luftës çlirimtare të UÇK-së.
Bajrami e cilësoi këtë Gjykatë si “derivat i një raporti të rremë dhe të fabrikuar nga Dick Marty”, që sipas tij u sponsorizua nga Rusia dhe Serbia.
Ai tha se përmes këtij procesi, po tentohet të rishkruhet historia moderne e Kosovës dhe të inkriminohet padrejtësisht lufta çlirimtare.
“Gjykata Speciale është një projekt i montuar politikisht për ta shtrembëruar të vërtetën historike të luftës sonë çlirimtare. Ajo është ndërtuar mbi një mashtrim ordiner të Raportit të Martyt dhe për këtë heshtja e Këshillit të Evropës është bashkëfajësi e pastër”, theksoi Bajrami.
Ai kritikoi ashpër edhe vetë institucionet e Kosovës, duke i konsideruar si të dështuara në mbrojtjen e luftës çlirimtare dhe të qytetarëve që po përballen me këtë proces gjyqësor.
“Kuvendi e formoi Gjykatën Speciale me mirëbesim për drejtësi, por ajo tani është shndërruar në një gjykatë monoetnike e diskriminuese, që bashkëpunon më shumë me Serbinë sesa me autoritetet e Kosovës”, deklaroi ai.
Bajrami renditi një sërë shkeljesh që, sipas tij, e bëjnë këtë gjykatë të paligjshme dhe të paragjykuar: mbajtje të gjatë e të pajustifikuar në paraburgim, mohimi i barazisë së palëve në proces, dëshmi të fabrikuara e të përcjella nga shërbimet sekrete serbe, si dhe mungesë totale transparence dhe monitorimi ndërkombëtar.
Në lidhje me aktakuzën për “ndërmarrje të përbashkët kriminale”, Bajrami tha se ajo është juridikisht e paqëndrueshme dhe politikisht e rrezikshme.
“UÇK-ja nuk ka qenë ushtri shtetërore me komandë qendrore. Ishte një lëvizje popullore, një guerile patriotike që s’kishte as strukturë shtetërore dhe as plan të përbashkët kriminal. Plani i vetëm shtetëror ishte ai i Serbisë për shfarosjen e shqiptarëve, përmes operacionit gjenocidal ‘Patkoi’”, theksoi akademiku.
Ai kritikoi rëndë institucionet kosovare për dështimin në mbështetjen e të akuzuarve dhe në ndërkombëtarizimin e shkeljeve që po ndodhin në këtë proces.