Kuptimi i fjalës “Etimologji”

Etimologjia është shkenca që merret me studimin e origjinës së fjalëve

Fjala etimologji ka prejardhje nga gjuha e lashtë greke ,kjo fjalë është e përbërë nga fjala ‘etim/on (‘έτυμον = Hetim i/e të vërtetës, vërtetësi) + logje (log/os) = fjala, thënia, + shkenca). D.m.th ajo që kërkon të vërtetën, orgjinën për një fjalë.

Etimologjia karakterizohet nga një natyrë komplekse e kërkimit. Thelbi i procedurës së etimologjisë, analizës,identifikimi gjenetik i fjalës në fjalë ose baza e saj me një fjalë tjetër ose baza e saj si origjinale, prodhuese, si dhe identifikimi i të tjerëve.

Fjalë me elemente strukturore e njohura historikisht me rindërtimin  e formës dhe kuptimit parësor të një fjale me motivim parësor, një fazë e domosdoshme e analizës etimologjike është heqja e ndryshimeve të mëvonshme historike.

Baza e metodologjisë etimologjike është studimi i të ndryshmeve, i cili bazohet në ligjet e ndryshimit, modelet e ndryshimit etj, të cilat janë objekt i studimit të gramatikës krahasuese.

Vështirësi të veçanta në analizën etimologjike paraqet shpjegimi i marrëdhënieve të kuptimeve, zhvillimi i kuptimeve dhe rindërtimi i semantikës parësore të fjalës.

Kjo është për shkak të shumëllojshmërisë dhe rëndësisë së ndryshimeve semantike,lidhja e tyre me realitetet jashtëgjuhësore dhe njohuritë e pamjaftueshme të llojeve të ndryshimeve dhe parimeve semantike tregon kuptimin e fjalës etimologji.

Një teknikë e nevojshme pune në etimologji është rindërtimi i formës ose kuptimit që historikisht i parapriu atij të vërtetuarit, pra restaurimi mbi bazën e leksemave të vërtetuara të formave dhe kuptimeve të tyre origjinale parësore. Intervali kohor ndërmjet fjalës fikse dhe rindërtimit mund të jetë i ndryshëm, karakteristikat kronologjike të rindërtimeve për leksema të ndryshme janë gjithashtu të ndryshme në gjuhë të ndryshme.

Etimologjia ka rëndësi të madhe për zhvillimin e historisë në përgjithësi dhe për gramatikën historike krahasuese, për të cilën etimologjia luan rolin e bazës dhe burimit të materialeve të reja që vërtetojnë modelet tashmë të vendosura dhe zbulojnë dukuri të pashkelura në historinë e gjuhës.

Meqenëse etimologjia është e disponueshme në nivele kronologjike, të paarritshme për historinë e shkruar, ajo shërben së bashku me arkeologjinë si  një mjet i rëndësishëm për studimin e historisë së shoqërisë njerëzore.

Të fundit nga rubrika