Presidenti rus, Vladimir Putin, ka nënshkruar një dekret që ndalon furnizimin me naftë të papërpunuar ruse për kompanitë dhe qytetarët e huaj që respektojnë kufirin e çmimit tavan prej 60 dollarësh për fuçi, të vendosur nga shtetet demokratike perëndimore, i miratuar më 2 dhjetor.
Qeveritë perëndimore po synojnë kufizimin e çmimit të eksporteve të naftës ruse, si përpjekje për të kufizuar të ardhurat nga karburantet që e mbështesin buxhetin e Moskës, ushtrinë e saj dhe pushtimin e Ukrainës.
Ndalimi do të hyjë në fuqi më 1 shkurt dhe do të mbeten në fuqi deri më 1 korrik, sipas dekretit të nënshkruar nga Putin, më 27 dhjetor.
Dekreti nuk vlen vetëm për naftën, por edhe për produktet e naftës. Megjithatë, Qeveria do të përcaktojë veçmas datën, nga e cila, do të ndalohet shitja e këtyre produkteve me çmimin tavan.
Dekreti i publikuar në një portal qeveritar dhe në faqen e internetit të Kremlinit, u prezantua si një përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj “veprimeve që janë jomiqësore dhe kundërshtuese me të drejtën ndërkombëtare nga Shtetet e Bashkuara dhe shtetet e huaja, si dhe organizatat ndërkombëtare që u bashkohen atyre”.
Dekreti thotë se dërgesat e naftës dhe produkteve të naftës ruse për subjektet dhe individët e huaj “janë të ndaluara, me kusht që në kontratat për këto furnizime, të parashikohet drejtpërdrejt ose indirekt përdorimi i një mekanizmi maksimal të fiksimit të çmimit”.
Çmimi tavan u prezantua në shtator nga shtetet e G7-ës si SHBA-ja, Kanadaja, Mbretëria e Bashkuar, Franca, Gjermania, Italia, Japonia dhe Bashkimi Evropian, në përpjekje për të goditur aftësinë e Rusisë që të financojë luftën e saj kundër Ukrainës.
Qëllimi është që të dëmtohen financat e Moskës duke shmangur një rritje të shpejtë të çmimit të naftës, krahasueshëm me atë nëse nafta ruse do të hiqej papritur nga tregu global.
Kjo masë ua ndalon shteteve që të paguajnë më shumë se çmimi tavan për një fuçi – 60 dollarë – për eksportet e naftës së papërpunuar ruse, që transportohet përmes detit.
Në fillim të dhjetorit, Bashkimi Evropian miratoi çmimin tavan – që kërkonte miratimin e të gjitha shteteve anëtare – pasi bindi Poloninë që ta mbështeste këtë masë.
Polonia njoftoi se do të mbështeste masën, pasi u sigurua se çmimi tavan do të mbetet 5 për qind më i ulët sesa niveli në tregje.
Është raportuar se BE-ja dëshironte të vendoste çmim tavan prej 65-70 dollarësh, por ky propozim u refuzua nga Polonia, Lituania dhe Estonia, të cilat argumentuan se ishte një çmim i lartë.
Ukraina përshëndeti vendosjen e çmimit tavan ndaj naftës ruse, por tha se ky çmim duhet të ulet në 30 dollarë për të goditur edhe më shumë ekonominë ruse.
Para se Rusia të niste pushtimin e Ukrainës në fund të shkurtit, mbi gjysma e eksporteve të naftës në Evropë vinte nga Moska. Gjermania ishte importuesja kryesore, pasuar nga Holanda dhe Polonia.
Por, që nga nisja e luftës, shtetet e BE-së kanë tentuar që të ulin varësinë e tyre nga energjia ruse. Ndërkaq, SHBA-ja veçse ka ndaluar naftën e papërpunuar ruse. REL