Pra, çfarë ndodhi në vendin e trillimeve të Borgesit?
Pse fitoi Milei?
Nëse shikojmë realitetin, kjo fitore është në përpjesëtim me zhgënjimin e argjentinasve. Më shumë se njëzet vjet pas falimentimit të vendit, gjendja sociale dhe ekonomike është e tmerrshme, veçanërisht për një shtet i cili ishte një nga dhjetë fuqitë më të mira botërore në periudhën ndërmjet dy luftërave, i cili ka burime të jashtëzakonshme natyrore… dhe tani ndodhet në vendin e 23-të… Me inflacion prej 143% gjatë një viti, 40% e popullatës në varfëri dhe një GDP që bie me 3.3% çdo vit, argjentinasit kanë vuajtur për një kohë të gjatë. Të qeverisur në mënyrë alternative nga peronistët socialë dhe liberalët e moderuar, ata nuk kishin më asnjë perspektivë inkurajuese. A do të riktheheshin në pushtet Sergio Massa, Ministër i Ekonomisë, përgjegjës për situatën, pasi hodhën kandidatin e qendrës së djathtë në raundin e parë, me perspektivën për të vazhduar një rënie të ngadaltë? Ose votoni një kandidat që është edhe liritar, edhe ultra i djathtë, me 95% mundësi që të mos jetë në gjendje të qeverisë (ai nuk ka as parti të strukturuar dhe as shumicë në Kuvend) apo të bëjë ndonjë gjë?
Sepse Milei kërkon të shfuqizojë Bankën Qendrore, ministritë e Arsimit, të Punës, të Transportit, të Grave apo të Shëndetësisë, të dollarizojë ekonominë, të kufizojë të drejtën e abortit, të autorizojë qarkullimin e armëve dhe madje edhe shitjen e organeve. Alternativa ishte mbeten duke u dridhur buzë një gremine ose të hidhen në zbrazëti. Kjo është ajo që unë e quaj dilema e të dëshpëruarit. Dhe argjentinasit u hodhën.
Është çmenduria e Mileit që e ka bërë suksesin e saj, i tillë është impulsi i fortë për shkelje që drejton shoqërinë argjentinase. “El loco”, i çmenduri, i sapoardhuri në politikë, i ka dhënë vetes një imazh të një punk anarkist. Ai ofendoi papën, bashkatdhetarin e tij, shumëfishoi provokimet dhe shfaqjet delirante. Ai u sugjeroi (simbolikisht) votuesve, veçanërisht të rinjve, të kryenin vetëvrasje si rebelë në vend që të vazhdonin të jetonin si skllevër. Funksionoi. Ndërsa u zgjova këtë mëngjes dhe pashë rezultatet, fjalët më erdhën në mendje: shumë realitet. Ky është titulli i një eseje të shkrimtares surrealiste Annie Le Brun. Ky libër nuk është për Argjentinën, as për dëshpërimin përballë një situate sociale depresive. Por aty gjeta formula që mund të zbatohen për këto zgjedhje. Duke vërejtur se “ëndrra është zhdukur thjesht dhe thjesht nga horizonti ynë”, ajo citon Victor Hugo:”Në këtë pallat të pamundurës, njerëzit do të duan gjithmonë ta banojnë atë”, për arsyen e papërshkrueshme se “ne jetojmë me pyetje”, paraqitur në botën imagjinare.” Kjo është ajo që bënë argjentinasit, apo jo?
Jo, jo në të vërtetë, në të vërtetë. Milei nuk është një poet i mallkuar. Mosbindja e tij është efekt komunikimi dhe manipulimi politik. Annie Le Brun sugjeron gjithashtu se “fshirja sistematike e të gjitha gjurmëve të negativitetit” autorizon dhe kultivon “një mostër mbresëlënëse të devijimeve, revoltave, rebelimeve dhe perversiteteve të të gjitha llojeve” . Subversioni u përdor me mjeshtëri nga Milei si një mjet elektoral. Ai, si kundërshtari i tij fatkeq, ka investuar në fushën e virtuales, ku “bollëku i tepërt, grumbullimi, ngopja e informacionit ushqen ngjarjet në një grumbull të tepërt të kohës dhe hapësirës së tepërt”, shkruan sërish Le Brun. Politikanët dinë të përdorin në mënyrë perfekte rrjetet sociale. Por, siç shpjegon një artikull i New York Times, fushata elektorale e Argjentinës ishte e para që përdori inteligjencën artificiale. Fotot dhe videot e krijuara prej saj shfaqnin kandidatët si Indiana Jones, si Mao Tse-tung, si personazhe nga A Clockwork Orange ose Las Vegas Parano. Dallimi midis realitetit dhe imagjinatës është bërë i paqartë.
Kështu, zgjedhja e Mileit përfaqëson më pak një shpërthim zemërimi kundër realitetit të tepërt sesa zbehja e tij në një univers të shfrenuar pop ku asgjë nuk ka asnjë soliditet. Imazhi gllabëroi gjithçka.
Në një nga trillimet e tij, “Les Ruines circulaires” (Rrënojat rrethore) , Jorge Luis Borges tregon historinë e një individi me një dizajn “jo të pamundur, megjithëse të mbinatyrshëm”. Ai donte të ëndërronte një burrë: donte ta ëndërronte me integritet të kujdesshëm dhe ta impononte në realitet. Pas shumë sprovash, ai arrin të krijojë këtë krijesë virtuale. Por në fund, ëndërrimtari e kupton se edhe ai është produkt i një ëndërrimtari. Mes një populli që ka fantazuar për një shpëtimtar dhe një ideologu që imagjinon një Argjentinë halucinative, ne gjithashtu pyesim veten se kush kë ëndërron. Por, Borges shton gjatë tregimit të tij, “katastrofa goditi”, “ai e kuptoi se nuk kishte ëndërruar”. Ky moment, në Argjentinë, me siguri do të rikthehet – në mendjen e Mileit ose në ato të votuesve të tij.
Pra, do të na duhet të përballemi me realitetin.