Një muaj para zgjedhjeve të jashtëzakonshme dhe në vrullin e debateve se si dhe a mund të hiqet Albin Kurti nga pushteti, kërkova ndihmën e robotit, ChatGPT’së. E para fjali e përgjigjes ishte kjo: “Pushteti nuk merret me dëshira, por me strategji. Kurti nuk rrëzohet duke thënë ‘ai duhet të ikë’, por duke ndërtuar një alternativë që bind qytetarët se ka diçka më të mirë sesa qeverisja e tij. Dhe pikërisht ky është problemi më i madh i opozitës kosovare: ajo nuk po arrin të prodhojë bindje”. Një konstatim që është thënë shpesh nëpër studio televizive.
Albin Kurti u ngrit në pushtet duke u portretizuar si njeri që sfidonte sistemin. Ai e ndërtoi narrativën e përballjes me të vjetrën: me partitë tradicionale, mentalitetin e korrupsionit dhe marrëveshjeve të dëmshme. “Mund të diskutohet gjatë nëse ai i ka qëndruar besnik këtij imazhi, por një gjë është e qartë: opozita nuk ka arritur t’ia rrëzojë këtë mit. Dhe për sa kohë që ekziston ky mit, Kurti do të vazhdojë të ketë epërsi”, shpjegon ChatGPT.
Largimi i tij nga pushteti nuk vjen duke u ankuar për stilin e tij të komunikimit, për arrogancën politike apo për përplasjet me ndërkombëtarët. As duke përsëritur çdo ditë se “ai po e izolon vendin”. Këto i dinë qytetarët, por nuk janë arsye të mjaftueshme për t’i dhënë dikujt tjetër pushtetin. Në politikë, njerëzit rrëzohen vetëm nga dikush që ofron një horizont më të qartë dhe më të sigurt.
“Ajo që mungon është një opozitë që paraqet plan, jo mllef. Kosovën nuk e shqetëson fakti se opozita flet kundër qeverisë – kjo është puna e saj. Por ajo që e zhgënjen është paaftësia e saj për të treguar se si do të dukej Kosova pas Kurtit. Si do të dukej ekonomia? Si do të rregullohej dialogu? Si do të tërhiqeshin investimet? Si do të funksiononte shteti pa improvizime, pa tensione të vazhdueshme, pa retorikë të përditshme?”, këshillon roboti.
Tash për tash, askush nuk e jep qartë këtë përgjigje. Partitë opozitare janë të përqenduara në beteja të brendshme, në kalkulime mes vete, duke u kujdesur që mos t’i japin poenë njëra-tjetrës. Kjo sjellje i dhuron Kurtit luksin të qeverisë pa presion të vërtetë politik.
Por, ChatGPT vëren edhe një tjetër problem: fragmentimin e opozitës. PDK, LDK dhe AAK dikur ishin konkuerentë të ashpër për pushtet, kurse sot duken më shumë si tre ish-lojtarë që i shikojnë ndeshjet nga tribuna dhe komentojnë se çfarë duhet bërë. “Kur nuk ka bashkëpunim, nuk ka as alternativë. Në çdo vend demokratik, qeveritë e forta rrëzohen vetëm nga opozita e bashkuar dhe e koordinuar. Në Kosovë opozita herë tenton të duket si zë i arsyes, herë si zë i revoltuar, por rrallë si zë i organizuar”.
* * *
Për të larguar Kurtin nga pushteti, opozita duhet të fillojë nga vetja. Duhet të ndërtojë kredibilitet. Duhet të tregojë se ka njerëz të rinj, ide të reja, qasje moderne ndaj qeverisjes. Qytetarët nuk duan të kthehen te e kaluara dhe kjo është arsyeja pse Kurti është votuar kaq masivisht. Prandaj, çdo tentim për të ricikluar fytyra të vjetra politike është vetëvrasje elektorale.
Hapi i dytë është krijimi i një plani të detajuar qeverisës. Jo një program prej 300 faqesh që askush nuk e lexon, por një orientim të qartë: çfarë do të bëhet brenda 100 ditëve të para, çfarë brenda vitit të parë dhe cilat reforma janë të domosdoshme. Nëse opozita nuk tregon se si do ta përmirësojë jetën e zakonshme të qytetarëve, nuk ka gjasa të fitojë besim.
“Hapi i tretë është komunikimi. Kurti ka një kontroll pothuajse total mbi narrativën publike, sepse ai komunikon thjesht, shpesh emocionalisht dhe në mënyrë të kuptueshme për shumicën. Opozita flet me deklarata të thata, shpesh me gjuhë teknike, pa energji dhe pa vizion. Në politikë nuk mjafton të jesh i drejtë – duhet të jesh bindës”, tërheq vërejtjen ChatGPT.
Dhe mbi të gjitha: opozita duhet të dalë nga mentaliteti i pritjes. Nuk mjafton të presë që Kurti të gabojë. Politika nuk është garë se kush bën më pak gabime, por kush ofron më shumë shpresë.
Albin Kurti largohet nga pushteti vetëm kur qytetarët bindën se dikush tjetër do të qeverisë më mirë. Deri atëherë, çdo kritikë mbetet në ajër.
Këshillat e ChatGPT’së nuk duhet marrë joseriozisht. Unë shpesh iu besoj. S’e di për opozitën.