Një yll i afërt është kapur për herë të parë duke shpërthyer një sasi të madhe materiali të ngarkuar në hapësirë, një ngjarje që mund të rishkruajë gjithçka që dimë mbi potencialin për jetë në univers. Astronomët kanë vëzhguar një nxjerrje koronale të masës (CME) nga një yll tjetër përtej Diellit, një shpërthim aq i fuqishëm sa mund të zhveshë atmosferën e planetëve të afërt.
Zbulimi, i bërë përmes observatorit hapësinor XMM-Newton të ESA-s dhe teleskopit radio LOFAR, është publikuar në revistën Nature. Ai u jep shkencëtarëve një dritare të re për të studiuar mënyrën se si yjet ndikojnë planetët që i rrethojnë. Gjatë një CME, plazma nga atmosfera e jashtme e yllit përmbyt hapësirën, duke krijuar “mot hapësinor”, i cili mund të jetë fatal për atmosferat planetare.
Ndryshe nga Dielli ynë, ku CME-të janë të zakonshme, kjo është hera e parë që një shpërthim i tillë vërehet drejtpërdrejt nga një yll tjetër. Shkencëtarët thonë se kjo ishte një mundësi e pritur prej dekadash, pasi CME-të luajnë rol kyç në përcaktimin e banueshmërisë së një planeti.
Henrik Eklund nga ESTEC tha se studimi hap një epokë të re në kuptimin e këtyre ngjarjeve yjore, ndërsa Joe Callingham nga ASTRON theksoi se sinjalet radio të gjetura tregojnë qartë se materiali i yllit ka shpërthyer jashtë flluskës së tij magnetike.
Shpërthimi i vëzhguar ishte jashtëzakonisht i fuqishëm, duke udhëtuar me rreth 2,400 km/s – një shpejtësi që në Diell regjistrohet vetëm në një ndër 20 CME. Studiuesit theksojnë se çdo planet i afërt me këtë yll do të humbiste atmosferën plotësisht.
Ylli nga i cili erdhi shpërthimi është një xhuxh i kuq rreth 40 vite dritë larg. Ai rrotullohet 20 herë më shpejt se Dielli dhe ka një fushë magnetike 300 herë më të fortë. Këto yje janë më të zakonshmet në galaktikën tonë dhe shumica e planetëve të zbuluar deri tani rrotullohen rreth tyre.
Sinjali radio i shpërthimit u kap me LOFAR në Evropë, ndërsa XMM-Newton konfirmoi karakteristikat e yllit në rreze X. Studiuesit thonë se kombinimi i të dy teleskopëve ishte vendimtar për verifikimin e këtij zbulimi.
Ekspertët theksojnë se gjetjet janë thelbësore për kërkimin e jetës jashtëtokësore. Edhe nëse një planet gjendet në “zonën e banueshme”, aktiviteti ekstrem i yllit mund ta zhveshë nga atmosfera dhe ta bëjë të pajetueshëm. Ky studim tregon se proceset e dhunshme yjore janë të përhapura në gjithë galaktikën dhe mund të ndikojnë fuqishëm në evoluimin e botëve të tjera.