Presidenti Donald Trump ka thënë se mendon që pengjet e mbajtura në Gaza do të fillojnë të lirohen “shumë shpejt”, ndërsa ndërmjetësuesit do të takohen në Egjipt të hënën për bisedime indirekte paqeje midis Hamasit dhe Izraelit.
Bisedimet vijnë pasi Hamasi ra dakord për disa pjesë të një plani paqeje prej 20 pikash të SHBA-së, duke përfshirë lirimin e pengjeve dhe dorëzimin e qeverisjes së Gazës tek teknokratët palestinezë, por po kërkon negociata për çështje të tjera.
Përgjigja e grupit nuk përmendi kërkesat kryesore të çarmatimit të tij dhe mosluajtjes së ndonjë roli të ardhshëm në qeverisjen e Gazës.
Kur u pyet për fleksibilitetin, Trump u tha gazetarëve se “nuk kemi nevojë për fleksibilitet sepse të gjithë kanë rënë dakord pak a shumë me të, por gjithmonë do të ketë disa ndryshime”.
Trump shtoi se kishte dëgjuar se negociatat po “shkonin shumë mirë”.
“Është një marrëveshje e shkëlqyer për Izraelin, është një marrëveshje e shkëlqyer për të gjithë botën arabe, botën myslimane dhe botën, kështu që jemi shumë të lumtur për këtë.”
Ndërkohë, sulmet ajrore izraelite vazhduan në Gaza, pavarësisht se Trump i tha Izraelit të “ndalojë menjëherë bombardimet” të premten pasi Hamasi iu përgjigj planit të propozuar.
Zëdhënësi i qeverisë izraelite, Shosh Bedrosian, u tha gazetarëve të dielën se “ndërsa disa bombardime kanë ndaluar brenda Rripit të Gazës, nuk ka armëpushim në fuqi në këtë moment”.
Bedrosian tha se kryeministri Benjamin Netanyahu kishte dhënë urdhra “për t’u kundërpërgjigjur me zjarr për qëllime mbrojtëse… nëse ka një kërcënim për jetën e tyre në fushën e betejës në Gaza”.
Raportet nga Gaza thonë se Izraeli vazhdoi sulmet ajrore dhe zjarrin me tanke gjatë natës dhe të dielën, duke shkatërruar një numër ndërtesash banimi në Qytetin e Gazës.
Një korrespondent i BBC-së dëgjoi shpërthime nga brenda Gazës dhe pa një re tymi pranë kufirit në Kibbutz Be’eri, Izrael, të dielën në mëngjes.
65 persona të tjerë u vranë nga operacionet ushtarake izraelite në 24 orët para mesditës, tha ministria e shëndetësisë e Gazës e drejtuar nga Hamasi.
Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, i tha partnerit të lajmeve në SHBA të BBC-së, CBS News, se bombardimet duhet të ndalen për të lehtësuar lirimin e pengjeve.
“Nuk mund të lirosh pengje ndërsa ende ka bombardime… kjo duhet të ndalet, por duhet të punosh edhe me logjistikën tjetër”, tha ai për emisionin Face the Nation të CBS News të dielën.
“Ne duam t’i nxjerrim pengjet sa më shpejt të jetë e mundur”, shtoi ai.
Plani me 20 pika propozon një ndërprerje të menjëhershme të luftimeve dhe lirimin e 48 pengjeve, vetëm 20 prej të cilëve mendohet se janë gjallë, në këmbim të qindra banorëve të Gazës të ndaluar.
Netanyahu tha në një fjalim televiziv të shtunën se shpresonte të njoftonte lirimin e pengjeve “në ditët në vijim”.
Kryeministri e ka “bërë të qartë se, në një marrëveshje me administratën Trump, bisedimet do të kufizohen në maksimum disa ditë”, tha Bedrosian.
Një delegacion i Hamasit i kryesuar nga kryenegociatori Khalil al-Hayya, një nga objektivat e një atentati izraelit në Doha të Katarit muajin e kaluar, pritej të mbërrinte në Kajro të dielën në mbrëmje.
I dërguari special i SHBA-së, Steve Witkoff, dhëndri i Trump, Jared Kushner dhe ministri i jashtëm i Katarit, Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani, do të marrin pjesë gjithashtu.
Bisedimet pritet të jenë ndër më të rëndësishmet që nga fillimi i luftës dhe mund të përcaktojnë nëse një rrugë drejt përfundimit të konfliktit është më në fund e arritshme.
Shumë palestinezë e përshkruan reagimin e Hamasit ndaj planit të paqes si të papritur, pas ditësh të tëra indikacionesh se grupi po përgatitej të refuzonte ose të paktën të kushtëzonte rëndë pranimin e propozimit të planit të paqes të Trump.
Në vend të kësaj, Hamasi u përmbajt nga përfshirja e “vijave të kuqe” tradicionale në deklaratën zyrtare, një veprim që shumë e interpretojnë si një shenjë të presionit të jashtëm.
Një zyrtar i lartë palestinez i njohur me bisedimet i tha BBC-së se ndërmjetësuesit e Katarit, Egjiptit dhe Turqisë luajtën një rol të madh në bindjen e Hamasit për të zbutur kundërshtimet e tij dhe për të lënë jashtë tryezës së negociatave pikat e diskutueshme si fati i armëve të tij, qeverisja e Gazës pas luftës dhe shqetësimet e tjera.
Shumë banorë të Gazës paralajmërojnë se kjo fleksibilitet taktik mbart rrezik të konsiderueshëm.
Çdo ditë shtesë vonese do të thotë më shumë vdekje, shkatërrim dhe zhvendosje për qindra mijëra banorë të Gazës.
Megjithatë, vendimi i Hamasit për të hyrë në bisedime pa parakushte të qarta mund të shihet gjithashtu si një njohje e ndikimit të tij të kufizuar pas gati dy vitesh lufte.
Kur gazetari i CNN-së, Jake Tapper, e pyeti Trump se çfarë do të ndodhte nëse Hamasi këmbëngul të qëndrojë në pushtet në Gaza, ai u përgjigj në një mesazh se grupi do të përballet me “zhdukje të plotë”.
Presidenti amerikan postoi në mediat sociale se Izraeli kishte rënë dakord për një linjë fillestare tërheqjeje në Gaza, e para në një seri tërheqjesh të propozuara nga forcat izraelite.
Sipas të dhënave të shpërndarjes së popullsisë në Rripin e Gazës, harta e tërheqjes e publikuar nga Trump fillimisht do të përjashtonte gati 900,000 palestinezë nga kthimi në shtëpitë e tyre.
Vijat e propozuara përcaktojnë Rafahin në skajin më jugor, Beit Hanounin dhe Beit Lahian në veri, gati një të katërtën e Qytetit të Gazës dhe gjysmën e Khan Younis dhe Deir al-Balah në qendër dhe në jug.
Hamasi kishte refuzuar një hartë të ngjashme gjatë raundeve të mëparshme të bisedimeve në mars dhe maj të këtij viti.
Ushtria izraelite nisi një fushatë në Gaza në përgjigje të sulmit të udhëhequr nga Hamasi në Izraelin jugor më 7 tetor 2023, në të cilin u vranë rreth 1,200 njerëz dhe 251 të tjerë u morën peng.
Që atëherë, 67,139 persona janë vrarë nga operacionet ushtarake izraelite në Gaza, thotë ministria e shëndetësisë.
Gazetarëve ndërkombëtarë u është ndaluar nga Izraeli të hyjnë në mënyrë të pavarur në Rripin e Gazës që nga fillimi i luftës, duke e bërë të vështirë verifikimin e pretendimeve nga të dyja palët.
Për momentin, rajoni mban frymën ndërsa negociatorët përgatiten të mblidhen në Egjipt, duke shpresuar se, pavarësisht mosbesimit të thellë dhe brishtësisë politike, ky raund mund të hapë më në fund rrugën drejt një armëpushimi./BBC