Udhëheqësit e Bashkimit Evropian pritet t’i kërkojnë Komisionit Evropian, të enjten, hartimin e një propozimi ligjor që do të mundësonte përdorimin e rreth 176 miliardë eurove nga asetet shtetërore ruse të ngrira, për të financuar një kredi të veçantë për Ukrainën. Kjo nismë synon të mbulojë pjesën më të madhe të nevojave financiare të Kievit për tre vitet e ardhshme.
Sipas burimeve diplomatike evropiane, ekziston mundësia që skema të finalizohet deri në fund të këtij viti. Një marrëveshje e tillë do të ndihmonte në kompensimin e mungesës së fondeve, në rast se Shtetet e Bashkuara reduktojnë mbështetjen e tyre financiare ndaj Ukrainës.
Në thelb, ideja nuk është të konfiskohen asetet ruse, të cilat aktualisht mbahen kryesisht në kompaninë belge të tregjeve financiare Euroclear, por që ato të përdoren si garanci për emetimin e obligacioneve nga Komisioni Evropian, të mbështetura nga shtetet anëtare të BE-së dhe potencialisht nga vendet e tjera të G7-s dhe partnerë të tjerë ndërkombëtarë.
Fondet e siguruara përmes kësaj skeme do të kalonin në Kiev gjatë viteve 2026–2028, në formën e një “kredie dëmshpërblimi”. Ukraina do të kishte për detyrë ta shlyejë këtë kredi vetëm pasi Rusia të ketë paguar zyrtarisht dëmshpërblimet e luftës.
Megjithatë, tre çështje kryesore mbeten të hapura dhe pritet të negociohen në javët në vijim:
-
Çështjet ligjore, të ngritura kryesisht nga Belgjika, si vend pritës i Euroclear.
-
Përdorimi i fondeve, mbi të cilin ka mosmarrëveshje, veçanërisht nga Franca, që kërkon qartësi se për çfarë mund t’i përdorë Ukraina paratë.
-
Pjesëmarrja dhe rreziqet, që lidhen me mënyrën e përfshirjes së shteteve dhe institucioneve ndërkombëtare në këtë skemë financiare.
Nëse arrihet dakordësi mbi këto pika, nisma do të përbënte një nga përpjekjet më të mëdha të BE-së për ta mbështetur ekonomikisht Ukrainën që prej fillimit të agresionit rus në vitin 2022.