Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, ka deklaruar se do të takohet në fundjavë me presidentin amerikan Donald Trump në Florida, në kuadër të bisedimeve që po vazhdojnë për përfundimin e luftës së plotë të Rusisë kundër Ukrainës.
Zelensky tha se pret që takimi të zhvillohet të dielën dhe të përqendrohet në një plan paqeje me 20 pika, të ndërmjetësuar nga Shtetet e Bashkuara, si dhe në propozime të veçanta për garanci sigurie nga SHBA-ja, shkruan BBC, transmeton Dukagjini.
Ndërkohë, Kremlini njoftoi se një këshilltar i lartë i presidentit rus Vladimir Putin ka zhvilluar bisedime të tjera telefonike me zyrtarë amerikanë dhe se Rusia është e përkushtuar të vazhdojë negociatat. Moska ka folur për “përparim të ngadaltë, por të qëndrueshëm” në bisedime, por nuk ka komentuar ofertën e Zelenskyt për tërheqjen e trupave ukrainase nga Donbasi lindor, nëse Rusia bën të njëjtën gjë.
Ukraina po kërkon të sigurojë garanci nga SHBA-ja si pjesë e një marrëveshjeje të mundshme, ndërsa Zelensky ka sugjeruar krijimin e një “zone të lirë ekonomike” të çmilitarizuar në disa zona të Donbasit që Rusia nuk ka arritur t’i marrë me forcë.
Të premten, Zelensky bëri të ditur se kishte marrë një përditësim mbi bisedimet teknike nga negociatori i tij kryesor, Rustem Umerov. Në një postim në rrjetet sociale, ai shkroi: “Nuk po humbim asnjë ditë. Kemi rënë dakord për një takim në nivelin më të lartë – me presidentin Trump në të ardhmen e afërt. Shumë gjëra mund të vendosen para Vitit të Ri.”
Një takim i mëparshëm mes Zelenskyt dhe Trumpit në Shtëpinë e Bardhë në shkurt, i pari pasi Trump u rikthye në detyrë, përfundoi me përplasje të ashpra verbale. Megjithatë, takimi i tyre më i fundit në tetor ishte shumë më i qetë dhe konstruktiv.
Konfirmimi për bisedimet e nivelit të lartë erdhi pasi Zelensky tha se kishte zhvilluar një bisedë telefonike njëorëshe në Ditën e Krishtlindjes me negociatorët kryesorë të Trumpit, të dërguarin special Steve Witkoff dhe dhëndrin e presidentit, Jared Kushner. Ai tha se raundi i fundit i negociatave kishte sjellë “ide të reja” për përfundimin e luftës dhe e cilësoi bisedën si “shumë të mirë”.
Shtëpia e Bardhë ka propozuar krijimin e një zone të çmilitarizuar në Ukrainën lindore, ku të dyja palët do të pajtoheshin të mos vendosnin trupa, një kompromis që do të shmangte zgjidhjen e çështjes së ndërlikuar të pronësisë ligjore mbi territoret e kontestuara.
Zelensky sinjalizoi se Ukraina mund të tërhiqet deri në 40 kilometra nga vija e frontit në lindje për të krijuar një zonë ekonomike, por vetëm nëse Rusia bën të njëjtën gjë nga zonat e pushtuara të zemrës industriale të Donbasit.
Ukraina ka arritur të sigurojë disa ndryshime në një draft të mëparshëm me 28 pika, i hartuar nga Steve Witkoff dhe i perceptuar gjerësisht si i favorshëm për Rusinë. Zelensky tha se bisedimet në Florida do të fokusohen në disa dokumente, përfshirë garancitë e sigurisë nga SHBA-ja dhe një marrëveshje të veçantë ekonomike.
Megjithatë, presidenti ukrainas ka theksuar vazhdimisht se çështja e territorit mbetet më e vështira për t’u zgjidhur, së bashku me të ardhmen e centralit bërthamor të Zaporizhzhias, më i madhi në Evropë, i cili aktualisht kontrollohet nga trupat ruse. Shtëpia e Bardhë ka propozuar që Ukraina dhe Rusia të ndajnë energjinë e prodhuar nga ky central.
Rusia pritet të kundërshtojë disa pika të planit të përditësuar amerikan, veçanërisht ato që lidhen me territorin. Zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme ruse, Maria Zakharova, akuzoi “grupe shtetesh, kryesisht të Evropës Perëndimore”, se po përpiqen të sabotojnë përparimin diplomatik.
Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, konfirmoi se do të ketë bisedime të tjera mes delegacioneve ruse dhe amerikane, pas takimit të fundjavës së kaluar në Miami mes negociatorëve amerikanë dhe një delegacioni të udhëhequr nga i dërguari i Putinit, Kirill Dmitriev. Ai shtoi se këshilltari tjetër i afërt i Putinit, Yuri Ushakov, ka zhvilluar gjithashtu bisedime telefonike me Shtëpinë e Bardhë dhe se të tjera janë planifikuar.
Propozimet më të fundit parashikojnë angazhimin e SHBA-së dhe Evropës për të ofruar garanci sigurie të modeluara sipas Nenit 5 të NATO-s, duke u zotuar për ndihmë ushtarake në rast të një agresioni të ri rus. Marrëveshja do të lejonte gjithashtu ruajtjen e ushtrisë ukrainase në nivelin prej 800 mijë trupash, një kërkesë kjo që Kremlini ka kërkuar të reduktohet.
Ndërkohë, luftimet dhe sulmet ajrore kanë vazhduar. Zyrtarët ukrainas raportuan të paktën katër viktima nga sulmet që nga mëngjesi i 25 dhjetorit, ndërsa forcat ajrore thanë se kishin rrëzuar 73 dronë gjatë natës. Rusia njoftoi se kishte rrëzuar disa raketa, përfshirë raketa britanike Storm Shadow, ndërsa Ukraina tha se kishte goditur rafineri nafte dhe gazi në rajonet ruse të Rostovit dhe Krasnodarit.