Më 28 mars, Shtabi i Përgjithshëm i ushtrisë së Ukrainës paralajmëroi se ushtria ruse, në distancë goditëse nga Kievi, ende dëshironte të merrte kryeqytetin. Një javë më vonë ajo ushtri ishte pozicionuar nga të dy anët e lumit Dnieper në veri të qytetit. Ndërsa trupat ruse u tërhoqën drejt Bjellorusisë dhe Rusisë, të ndjekura nga ukrainasit, Kievi filloi të kthehej në normalitet.
Asnjë e shtënë, predha apo raketa nuk janë dëgjuar që nga 30 marsi. Dyqanet jo thelbësore po rihapen. Kryetari i bashkisë, Vitaly Klitschko, u ka kërkuar civilëve të presin deri në fund të javës për t’u kthyer por, jo të gjithë po i dëgjojnë këshillat e tij. Edhe pse beteja është fituar, lufta nuk ka përfunduar.
Rusia thotë se qëllimi i saj i luftës tani është “çlirimi” i Donbasit në Ukrainën lindore. Disa mendojnë se Vladimir Putin, presidenti i Rusisë, dëshiron ta bëjë këtë deri në Ditën e Fitores më 9 maj, datë që përkujton dorëzimin e Gjermanisë naziste në vitin 1945. Para fillimit të luftës në shkurt, Rusia kontrollonte një të tretën e territorit por, që nga 24 shkurti është dashur shumë më tepër, duke përfshirë disa nga Mariupol, një qytet port.
Mbetet e hapur për pyetje nëse ka fuqi punëtore të mjaftueshme për t’i marrë të gjitha. Duke i fokusuar përpjekjet e saj në më pak vende, Rusia shpreson të mbledhë numra superiorë. Prandaj, ajo ka tërhequr forcat që po shkonin drejt Kievit nga Sumy në Ukrainën verilindore. Sipas faqeve të internetit të gjurmimit hekurudhor, njësitë që ishin në Bjellorusi po zhvendosen gjithashtu në Rusinë perëndimore.
Problemi për Putinin është se këto forca janë shpenzuar. Një e katërta e forcës së tij fillestare pushtuese mund të jetë plagosur ose vrarë. Nga 125 grupe taktike të batalionit (btgs) të mbledhura për pushtimin, 29 janë “shpallur efektive jo luftarake”, thotë një zyrtar perëndimor, që do të thotë se ata duhet të nxirren jashtë aksionit ose të bashkohen me të tjerë. Rregullimi i tyre dhe lëvizja e tyre në lindje mund të zgjasë rreth një muaj.
Përtej kësaj, nuk kanë mbetur shumë rezerva: Rusia ia kushtoi luftës tre të katërtat e BTG-ve të saj. Që atëherë, ajo ka grumbulluar forca shtesë nga kudo që mund t’i gjejë, duke përfshirë enklavën e Kaliningradit, të ndara midis shteteve armiqësore të NATO-s dhe garnizoneve të saj në Gjeorgji, të cilat i pushtoi në vitin 2008.
Pastaj janë rekrutët. Më 1 prill Rusia njoftoi draftin e saj vjetor të burrave të moshës 18 deri në 27 vjeç, me qëllim që të rekrutonte 134 mijë e 500 për një vit. Rekrutët nuk mund të dërgohen ligjërisht në luftë pa katër muaj trajnim. Në realitet, disa nga grupi i vitit të kaluar u dërguan pa marrë parasysh. Por, Rusia nuk mund t’i dërgonte ata në një shkallë të gjerë e as të mobilizonte siç duhet grupin e saj të rezervistëve me përvojë të mëparshme nëse Putin nuk e pranonte zyrtarisht se “operacioni i tij special ushtarak” ishte, në fakt, një luftë. Edhe sikur ta bënte këtë, mobilizimi kombëtar do të zgjaste deri në verë.
Pra, kjo është një kohë e mirë që Ukraina të vazhdojë kundërsulmin e saj. Çdo ditë gjatë javës së fundit të marsit, ajo fitoi më shumë territor sesa humbi. Por për sa kohë që trupat ruse mbeten në Bjellorusi, Ukraina nuk mund të zhvendosë të gjitha forcat e saj në Donbas. Ajo duhet të mbrojë Kievin dhe të mbrojë linjat e furnizimit nga perëndimi. Megjithatë, ajo duhet të jetë në gjendje të zhvendosë disa njësi në lindje dhe jug, dhe ta bëjë këtë më shpejt se sa mundet Rusia.
Ukraina, e cila u mobilizua plotësisht më 24 shkurt, me siguri ka fuqi punëtore të mjaftueshme. Aktualisht po rekruton 10 mijë deri në 20 mijë burra të tjerë. Armët perëndimore vazhdojnë të shpenzohen, ndërsa Republika Çeke po i siguron tanke T-72 të prodhimit sovjetik.
Më e rëndësishmja, është se Sllovakia, mund të i lejojë Ukrainën të përdorë objektet e saj për të riparuar pajisjet. Australia po dërgon automjete të blinduara luftarake. Më 5 prill, Amerika tha se do të dërgonte 100 milionë dollarë të tjera sisteme antitank.
Por Ukraina do të ketë nevojë gjithashtu për gjëra më pak tërheqëse si municione artilerie të epokës sovjetike për të ushqyer armët e saj në një luftë të gjatë rrënimi.
Ky është lloji i luftës që mund të zhvillohet. Qëllimi fillestar i Rusisë ishte të mbështillte forcat ukrainase në Donbas duke goditur pjesën e pasme të tyre, duke u konverguar në qytetin e Dnipros. Nëse do të përpiqej që tani, pasi kishte braktisur Kievin dhe Sumy-n, krahët e saj do të ishin të prekshme ndaj sulmeve të Ukrainës dhe kështu do të rrezikonte të rrethohej nga veriu.
Kështu që Rusia po kalon drejt një qasjeje më “brutale”, thotë Michael Kofman i CNA, një institut kërkimor.
“Duket sikur ata do të sulmojnë frontalisht forcat ukrainase për t’i shtrydhur ato në mënyrë të qëndrueshme nga Donbasi”. Kjo do të përfshinte avancimin në jug nga Izyum, në veri nga Mariupol dhe presion në zona si Severodonetsk, ku forcat ukrainase janë bllokuar në një vend të spikatur.
Në Donbas, Rusia gëzon avantazhin sepse forca e saj ajrore është më e fortë se sa ishte rreth Kievit, dhe mbrojtja ajrore e Ukrainës është më e dobët. Një sulm frontal do të nënkuptonte gjithashtu linja më të shkurtra furnizimi, ndërsa kalimi i kohës do të thotë më pak baltë për t’u përballur. Megjithatë, Rusia ende duket se po përsërit gabimet elementare që bëri në ditët e para të luftës. “Edhe deri në 6 prill, ne jemi ende duke parë skenarë të fuqisë mekanike ruse që përpiqen të avancojnë nëpër rrugë dhe më pas vijnë në probleme kur përballet me rezistencën ukrainase”, thotë zyrtari perëndimor.
Basti i Putinit është se ai mund të rraskapisë ushtrinë e Ukrainës përpara se ushtarët e tij të humbasin vullnetin për të luftuar. Disa mendojnë, megjithatë, se një kolaps rus mund të jetë i pari.
Mark Cancian i Csis, një tjetër think-tank, mendon se me rritjen e viktimave, mbarimin e furnizimeve dhe pakësimin e moralit, gjeneralët e Rusisë përfundimisht do të duhet të bashkohen dhe ta detyrojnë Putinin të përballet me faktet. Por duket se do të ketë shumë më tepër luftime para kësaj.
“Kjo ka ngjashmëri me betejat kryesore të grupeve nga luftërat e mëparshme botërore,” thotë Kofman. “Dhe tani do të zbresë jo vetëm te fuqia punëtore dhe materiali, por edhe te faktorët e paprekshëm – aftësia, forca, punësimi dhe morali”.