Revista letrare në Maqedoni, okno.mk ka publikuar një fragment nga vepra e parë letrare e autorit dhe publicistit nga Kosova, Migjen Kelmendi, “Gryka e kohës”.
“Gryka e kohës” është roman i botuar në vitin 1994 nga shtëpia botuese “Dukagjini”, nën përkujdesjen e Shkëlzen Maliqit.
Kelmendi në postimin e bërë në Facebook ka deklaruar se romani i tij do të ribotohet këtë vit. Ai, gjithashtu, ka falënderuar përkthyesen e fragmentit të librit, Alida Mucha, për profesionalizmin dhe përkushtimin e saj.
Fragmenti nga romani i publikuar flet për kohën e revolucionit në Pejë, i cili e gjeti gjyshin e tij, Arifin, duke u përpjekur të shlyente borxhin për dyqanin. Ai kishte shlyer pjesën më të madhe të borxhit, po i kishte mbetur një i fundit, jo sepse nuk kishte, por sepse Menduh Ali Begu, një burrë shumë i pasur në Pejë, nga i cili kishte blerë dyqanin, nuk kishte para në ato ditë.
Fragmenti i shkëputur nga libri flet për gjyshin e tij, Arifin, i cili ishte një gorian nga fshati Drelaj i Rugovës.
Aty ai shkruan me kuptime figurative, dhe thotë se rugovasit nuk dallonin vetëm për diellin, të cilin e konsideronin si sy të Zotit, por dallonin edhe në re, ata që lindën mbi re dhe të tjerët që kanë lindur nën re.
Kelmendi, në roman, duke përdorur figurën e krahasimit, gjyshin e tij e paraqet si një nga ata të lindur nën re. Ai thotë për të se dallohej nga rugovianët e tjerë që kishin ardhur para tij në Pejë, me shallin karakteristik që e quan rugovski.
Një pjesë e publikuar në revistë nga romani “Gryka e kohës”:
KLEPSIDRA
Arifi shkëlqeu nga brenda dhe sado që këto foto i dukeshin të palidhura, ai sikur e kapi fillin e kësaj bindjeje të rugovianëve. Bota nuk do të jetë më e njëjta. Prandaj, shalli mbetet i bardhë vetëm në Rugovë. Sa herë u përmend fjala Rugovë, u rrahën zemra, duke gërmuar në burimin e dhimbjes që i minoi. Duke zbritur nga Rugova në Pejë, ata erdhën nga një botë ku koha matej me qirinj dhe rridhnin nga poshtë lart, duke u derdhur në qiell, ku një ditë do të rridhnin shpirtrat e tyre (ditën që është shkruar e gjitha në ballin tonë) në një botë tjetër, ku koha matej me orën e rërës dhe rridhte nga lart poshtë. Rugovasit ishin të bindur se, ashtu si lumenjtë dhe uji derdhen në oqean, ashtu edhe koha, e cila nuk është gjë tjetër veçse një lumë i padukshëm, derdhet në qiell, në atë pafundësi, oqean i përjetshëm. Qiriu ishte vetëm një simbol i asaj prurjeje, një simbol i diçkaje që konsumohet, që digjet si koha dhe si jeta.
Gjithçka kishte ndryshuar parimin e matjes së kohës, duke e bërë të mundur parimin e tyre të matjes. (Këtë e dëshmuan me ardhjen e tyre nga Rugova në Pejë, sikur të ishin në një orë të madhe të Zotit). Dora e madhe e të padrejtëve u përmbys dhe e bëri botën përmbys!” thanë rugovianët. Ata ndjenë tmerrin e humbjes. Ata ishin humbës. Dhe për këtë humbje, përveç mënyrës së matjes së kohës, kanë marrë për arsye edhe energjinë elektrike!
Rugovasit nuk e kishin humbur betejën me serbët dhe malazezët. Ata kishin humbur betejën e shekullit të njëzetë. Ai kishte ardhur para kohe. (Sipas mënyrës së matjes së kohës në Rugovë, është dashur të vinte pas pesëdhjetë vjetësh.) Shekulli i njëzetë ishte “një natë e ndritur” për rugovarët! Për ta, shekulli i njëzetë ende nuk kishte shkëlqyer. Për shkak të kësaj ata ishin të pakënaqur. Dhe, më e keqja, ata u mposhtën.(…)
Migjen Kelmendi, i lindur më 1959, për herë të parë u bë i njohur si vokalisti i grupit muzikor Gjurmët. Ndërmjet viteve 1978 dhe 1983 u diplomua në Fakultetin Juridik në Universitetin e Prishtinës. Ai është angazhuar në pozita përgjegjëse në RT Prishtinë, e më vonë në televizionin amerikano-shqiptar “Victoria” në New York. Ndërmjet viteve 1997 dhe 1999, ai u emërua nga Qeveria e Kosovës, si kryeredaktor i një programi satelitor në gjuhën shqipe të transmetuar nga Televizioni Shqiptar. Ai është i specializuar në menaxhimin e medias në Universitetin Concordija në Montreal, Kanada. Në periudhën 2000/2001 ishte drejtori i parë shqiptar i RT Kosovë.
Veprat e njohura letrare të botuara të tij janë, “Kalimi në kohë”, 1994, “MM”- Prishtinë, “Carere Patria – mungesa e atdheut”, e botuar nga Çabej, Tiranë, 1997.