Psikodelikët janë substanca psikoaktive që ndryshojnë funksionimin e trurit dhe janë pjesë e familjes së ‘halucinogjenëve’.
Kur gëlltitet, psikedelikët ose psikodelikët sjellin një gjendje të ndryshuar të vetëdijes, që përfshin ndryshime të përkohshme mendore, vizuale dhe dëgjimore, të njohura gjithashtu si “udhëtim” ose “rrëmbim”.
Njerëzit kanë ditur për psikodelikët për pjesën më të madhe të historisë. Shumë prej tyre ndodhin natyrshëm, si psilocybin (përbërësi aktiv që gjendet në kërpudhat magjike), ose meskalina (që gjendet në kaktusin peyote), dhe janë përfshirë në ritualet fisnore dhe shpirtërore në shumë kultura, shkruan SF nga udhëzuesi i një neuroshkensëtari.
Ndërsa, përshkak të një embargoje prej dekadash për stdumin e psikodelikëve, kurse tash shkencëtaret e dijnë saktësisht se si funksionojnë psikodelikët.
Si funksionojnë ato?
Shumica e psikodelikëve rrisin aktivitetin në disa neurone që i përgjigjen neurotransmetuesit serotonin, dhe shumica e shembujve tipikë funksionojnë nëpërmjet një agonizmi të receptorit të serotoninës 2A .
Serotonina ka shumë funksione të ndryshme në trurin e njeriut që janë ende duke u hetuar.
Megjithatë, ka prova në rritje që sugjerojnë se psikodelikët veprojnë në rrjetin e paracaktuar të trurit, kur truri juaj nuk po bën asgjë të veçantë. Edhe pse kjo mund të duket se nënkupton se është një sistem neurologjik i parëndësishëm, në çdo gjë është e kundërta.
Psikodelikët duket se e shtypin rrjetin e paracaktuar . Një rezultat i mundshëm është zbutja e ndarjes së shqisave, kujtimeve, mendimeve dhe emocioneve tona, në mënyrë që ato të mund të ndikojnë më lehtë mbi njëri-tjetrin.
Psikodelikët punojnë nëpërmjet neuroneve të serotoninës, por 90% e serotoninës së trupit përdoret nga sistemi tretës . Ndoshta kjo është arsyeja pse ritualet e lashta fisnore të lartpërmendura që përfshijnë psikodelikët shpesh përfshijnë të vjella .
Si mund të përdoren psikodelikët për trajtimin e shëndetit mendor?
Kur bëhet fjalë për problemet e shëndetit mendor, psikodelikët potencialisht kanë vlerë terapeutike , sa i përket gamës ashtu edhe efikasitetit.
Studimet e deritanishme kanë qenë të kufizuara dhe të vogla, por disa kanë treguar që psikodelikët janë potencialisht një përbërës efektiv në trajtimin e çrregullimeve të humorit si ankthi, depresioni , alkoolizmi , OCD dhe madje edhe sjellja kriminale .
Pse po përdoren psikodelikët për të trajtuar një sërë problemesh të tilla?
Duke pasur parasysh se sa komplekse dhe të pasigurta janë ende funksionet e psikodelikëve, ka shumë shpjegime të mundshme. Megjithatë, një përgjigje e mundshme është, siç u përshkrua, ndikimi i fuqishëm i psikodelikëve në rrjetin e paracaktuar të trurit.
Pavarësisht nëse janë neuronet e stresuar që rregullojnë gjendjen shpirtërore që të bëhet jofleksibil (depresioni), rrugë që gradualisht shtrembërojnë proceset tona të të menduarit (varësia), ose paaftësia për të kaluar nga mendimet ndërhyrëse ose të dhunshme (OCD), një aspekt i zakonshëm i çrregullimeve të shëndetit mendor është se ato përfshijnë pa ndryshim një tru që është përshtatur me atë që ka përjetuar, por në mënyra të padobishme dhe përçarëse.
A ka efekte anësore nga përdorimi i psikodelikëve?
Ndryshimi kimik i funksionimit të trurit tuaj nuk është kurrë diçka që duhet marrë lehtë. Megjithatë, psikodelikët kanë veti të ulëta varësie , që do të thotë se nuk ka gjasa të përfundoni ‘të lidhur’ me to.
Ata me dobësi para-ekzistuese ndaj psikozës mund të reagojnë keq ndaj psikodelikëve , por edhe për njerëzit ‘tipik’, mendësia e tyre pas marrjes së një psikodeliku ka efekte të rëndësishme në përvojë.
Kjo do të thotë se është e mundur të keni një “udhëtim të keq”, duke rezultuar në humor të ulët, ankth dhe sulme paniku, dhe këtu kemi një të efekt anësor të psikodelikëvë dhe përdorimit të turë në masë më të madhe për përdorim mjekësor.
Fuqia e disa psikodelikëve, veçanërisht LSD-së, mund të nënkuptojë se efektet anësore janë më të qëndrueshme, me raporte të rikthimeve shqetësuese që ndodhin shumë kohë pas udhëtimit origjinal .
Dikush nën ndikimin e një psikodeliku gjithashtu ka një perceptim të shtrembëruar të realitetit, që do të thotë se mund të përfundojë duke i bërë dëm serioz vetes pa e kuptuar.
Pse psikodelikët janë të diskutueshëm?
Pavarësisht se ishin kulturalisht në modë nga vitet 1950 deri në 1970, psikedelikët u bënë të diskutueshëm, kryesisht për shkak të kërkimeve të dyshimta dhe kohës së pafat. Studiuesit e shquar, të cilët ishin përkrahës entuziastë të psikodelikëve, përfunduan duke humbur punën e tyre.
Gjithashtu, një imazh i mirë publik për psikedelikët ishte e vështirë të ruhej kur u raportua se CIA i kishte përdorur ato në eksperimente mbi kontrollin e mendjes . Pastaj ishte një studim që sugjeroi se psikedelikët mund të nxisin defekte kromozomale.
Ndërsa më vonë u zbulua se ishte i pasaktë, ai ndodhi menjëherë pas skandalit të talidomidit, i cili garantoi një reagim armiqësor ndaj çdo ilaçi që kishte mundësinë të shkaktonte defekte të lindjes . ‘Lufta kundër drogës’ e presidentit Richard Nixon që hyri në lojë menjëherë pas kësaj ishte ndoshta gozhda e fundit në arkivol për reputacionin dhe pranimin e psikodelikëve.