Tashmë e gjashtë muaj Ukraina është pushtuar nga Rusia, ndërsa Perëndimi gjatë kësaj periudhe ka treguar mbështetje të madhe për shtetin ukrainas.
Pavarësisht marrëdhënieve jo të mira gjatë epokës së ish-presidentit amerikan Donald Trump dhe pandemisë COVID-19, aleanca transatlantike ka arritur të bashkohet dhe të arrijë marrëveshje për mbështetjen financiare dhe dhurimin e armëve në Kiev, marrëveshje për energjinë si dhe sanksionet e krijuara ndaj presidentit Vladimir Putin dhe mbështetësve të tij.
Megjithatë, derisa kriza po arrin gjysmëvjetorin e saj, zyrtarët në Evropë janë të shqetësuar se konsensusi mund të prishet pasi Evropa hyn në një dimër të zymtë të rritjes së çmimeve të ushqimeve, energjisë së kufizuar për ngrohjen e shtëpive dhe mundësisë reale të recesionit.
Gjatë kësaj kohe, kryeqyteti gjerman Berlin ka fikur dritat që ndriçonin monumentet për të kursyer energjinë elektrike, ndërsa dyqaneve franceze u është thënë të mbajnë dyert e tyre të mbyllura gjersa ajri i kondicionuar është i ndezur, përndryshe do të përballen me gjobë.
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, i cili ka nxitur vendet për t’i mbështetur përpjekjet e tij të luftës, mund ta ketë më të vështirë të tërheqë vëmendjen e liderëve të tjerë evropianë derisa konflikti zvarritet.
Këshilltari i lartë në grupin e mendimit “Chantham House’, Keir Giles ka thënë se sfida për Ukrainën është e njëjtë me atë që ishte në ditën e parë, e cila është mbajtja e Perëndimit në krah. Ndërsa, kostot e mbështetjes së Kievit godasin shtëpinë, jo vetëm shantazhi i gazit dhe grurit të Putinit, por edhe kostoja e mbështetjes ekonomike dhe humanitare.
“Kjo mund të jetë arsyeja pse Zelensky tha se donte që lufta të mbaronte para Krishtlindjeve, sepse çështjet reale do të jenë që Perëndimi t’i përmbahet premtimeve të tij në planin afatgjatë.”
Kriza e karburanteve dimërore është diçka për të cilën zyrtarët dhe diplomatët evropianë po mendojnë çdo ditë. Vendet evropiane gjithashtu kanë nevojë për naftën ruse, ku pothuajse gjysma e eksporteve të naftës ruse shkon në Evropë.
Thuhet se Bashkimi Evropian importoi 2.2 milionë fuçi naftë bruto në ditë në vitin 2021.
“Brenda Bashkimit Evropian, do të jetë shumë e vështirë dhe ne duhet të përpiqemi t’i përmbahemi premtimit tonë për të ndërprerë Rusinë kur bëhet fjalë për ndonjë fitim nga gazi dhe burime të tjera,” thotë një diplomat i lartë evropian, duke iu referuar një marrëveshjeje të arritur midis shteteve anëtare të BE-së, ku do të ulin përdorimin e gazit rus në 15%, raporton CNN.
“Ekziston njolla e Evropës Perëndimore që mbrohet nga distanca dhe nuk mund të bindet se të qenët i varur nga energjia ruse ishte një cenueshmëri katastrofike e vetëshkaktuar dhe madje tani shpreson për një kthim në ‘normalitet’ me Rusinë,” thotë Giles.
Zyrtarët gjithashtu kanë frikë se strategjia perëndimore e armatimit të ukrainasve po bëhet një zgjidhje afatshkurtër për një problem afatgjatë: një luftë pa një pikë përfundimtare të qartë.
Armët franceze janë aktualisht në fushën e betejës në Ukrainë, ndërsa Gjermania theu politikat e dekadave pacifiste për të rritur shpenzimet e veta të mbrojtjes dhe për të dërguar armë.
“Në fillim, përgjigja perëndimore ishte më e vështirë nga sa priste Rusia. Taktikisht, Kremlini gaboi shumë. Ishte politikisht mjaft e lehtë të mblidheshe pas Ukrainës dhe të bësh rastin për dhurimin e armëve dhe parave,” tha një zyrtar i NATO-s për CNN.
“Me kalimin e kohës, llojet e armëve që ne po dërgojmë janë bërë më të komplikuara, ashtu siç kërkohet trajnimi për t’i përdorur ato në mënyrë efektive. Lajmi i mirë është se këto armë po i ndihmojnë ukrainasit të qëndrojnë. Lajmi i keq është, sa më gjatë të zgjasë lufta, aq më i shkurtër do të jetë furnizimi i këtyre armëve, duke e bërë më të vështirë heqjen dorë prej tyre”, shton zyrtari.
“Në shkurt, ishte e lehtë të hidheshe në bandën antiPutin. Tani lufta është në fazën e mërzitshme strategjike. Ka më pak fitime dhe humbje ditore dhe ka më pak mundësi për foto,” thotë një diplomat i NATO-s. Kjo nuk do të jetë aq e drejtpërdrejtë sa vendet thjesht të tërheqin mbështetjen e tyre. Por mund të përfshijë vendet që ndryshojnë parametrat se çfarë rezultati mbështesin.
Disa vende të Evropës Perëndimore, veçanërisht Gjermania dhe Franca, kanë thënë publikisht se dialogu duhet të ekzistojë midis Perëndimit dhe Moskës. Presidenti francez ,Emmanuel Macron, ka thënë vazhdimisht se ai beson se në një moment do të duhet të zhvillohen negociata midis Rusisë dhe Ukrainës, ndërsa kancelari gjerman Olaf Scholz është vënë nën kritika për mesazhe të përziera për gazin rus.
“A kemi ende të gjithë të njëjtin këndvështrim për fundin e lojës? A po kthehemi në kufijtë e para pushtimit të Rusisë? Apo është kthyer në para 2014, përpara se Rusia të aneksonte Krimenë? Dhe a do të merremi me Putinin pas luftës ose do të duhet të tërhiqet”, thotë një diplomat evropian. “Këto janë pyetjet afatgjata që duhet t’i bëjmë, por nuk janë. Është më mirë të mos i bëjmë këto pyetje tani.”
Muajt e ardhshëm do të jenë më të vështirët për vendet evropiane që nga fillimi i luftës. Qytetarët do të ndiejnë krizën e kostos së jetesës në të gjithë kontinentin. Disa do të duhet të bëjnë zgjedhje midis ngrohjes së shtëpive dhe ngrënies. Kjo krizë vjen pasi shumë vende evropiane tashmë kanë pritur mijëra refugjatë ukrainas. Në këtë sfond, është e vështirë për liderët politikë të justifikojnë shpenzimin e parave dhe energjisë për të mbështetur një vend të largët, veçanërisht kur disa nga qytetarët e tyre mund të mendojnë se kanë qenë mjaft bujarë ashtu siç është.
Theresa Fallon, drejtoreshë në Qendrën për Studimet e Rusisë në Evropë dhe Azi tha për CNN se ka një shqetësim në rritje në disa qarqe se nëse Ukraina duket se po humb terren ndaj Rusisë, kjo mund të përshpejtojë thirrjet për një zgjidhje të negociuar.
“Zelensky duhet të vazhdojë të punojë magjinë e tij PR dhe të promovojë mesazhin se Ukraina është ende duke bërë përparim, duke luftuar fort dhe ka nevojë armë”, tha Fallon.
“Sapo njerëzit e kuptojnë se Kiev është në anën e humbur, ata mund të fillojnë të pyesin pse ne vazhdojmë t’i furnizojmë Ukrainës me armë të kushtueshme në një kohë stresi ekonomik. Pse po hedhim para të mira pas të këqijave,” thotë drejtoresha në Qendrën për Studimet e Rusisë në Evropë dhe Azi
Kjo do të jetë kritike thekson ajo, pasi shumë aleatë kryesorë kalojnë gjithashtu periudha të trazuara politike në vend. Italia do të mbajë zgjedhje, Mbretëria e Bashkuar do të ketë një kryeministër të ri dhe Shtetet e Bashkuara do të mbajnë zgjedhje afatmesme që mund të përcaktojnë pjesën tjetër të mandatit të parë të Presidentit Joe Biden në detyrë.
“Ndërsa çështjet e brendshme politike fillojnë të dominojnë, qytetarët mund të pyesin pse po ndihmojmë Ukrainën në vend që të ndërtojmë infrastrukturë,” shton Fallon.
Shumica e zyrtarëve e pranojnë se askush nuk e ka idenë sesi përfundon konflikti Ukrainë-Rusi. Dhe ndërsa shumica do të donin ta shihnin Ukrainën të arrijë qëllimet e saj për t’i bërë ballë Putinit dhe për ta detyruar atë të largohet nga vendi i tyre, vendosshmëria e tyre e vërtetë ende nuk është testuar plotësisht.