Autoritetet zvicerane kanë përzgjedhur një vend në Zvicrën veriore, jo shumë larg kufirit gjerman, për të bërë një depo të thellë gjeologjike për ruajtjen e mbetjeve radioaktive.
Pas gati 50 vjetësh kërkimi për mënyrën më të mirë për të ruajtur mbetjet radioaktive, Zvicra po përgatitet për “projektin e saj të shekullit”, që përfshin varrosjen thellë në tokë të karburantit bërthamor të shpenzuar.
Organizata përgjegjëse për trajtimin e mbetjeve radioaktive të vendit tha të shtunën se kishte vendosur që rajoni Nördlich Lägern ishte më i miri nga tri vendet që kishte marrë në konsideratë për objektin e magazinës nëntokësore, raporton The Guardian.
“Ne zgjodhëm Nördlich Lägern si vendin më të sigurt për një depo të thellë gjeologjike”, tha Felix Glauser, një zëdhënës i Kooperativës Kombëtare për Asgjësimin e Mbetjeve Radioaktive (Nagra), në një email për AFP, duke konfirmuar një raport nga agjencia zvicerane e lajmeve Keystone -ATS.
“Hetime të gjera kanë treguar se Nördlich Lägern është vendi më i përshtatshëm dhe ka rezervat më të mëdha të sigurisë,” shtoi ai.
Nagra ka informuar drejtpërdrejt popullsinë vendase dhe pritet të paraqesë propozimin e saj në qeverinë zvicerane të hënën.
Qeveria zvicerane nuk do të marrë vendimin përfundimtar deri në vitin 2029, por kjo nuk ka gjasa të jetë fjala e fundit pasi çështja ndoshta do të shkojë në një referendum nën sistemin e famshëm të demokracisë së drejtpërdrejtë të Zvicrës.
Centralet bërthamore zvicerane kanë pompuar mbetje radioaktive për më shumë se gjysmë shekulli.
Por pas aksidentit bërthamor të vitit 2011 në termocentralin e Fukushimës në Japoni, Zvicra vendosi të heqë gradualisht energjinë bërthamore: reaktorët e saj mund të vazhdojnë për aq kohë sa mbeten të sigurt.
Për momentin, mbetjet po ruhen në një “depo ndërmjetëse” në Würenlingen, 15 km nga kufiri gjerman.
Me objektin e ri, Zvicra shpreson t’i bashkohet një klubi elitar të vendeve që i afrohen depozitave të thella gjeologjike.
Deri më tani, vetëm Finlanda ka ndërtuar një vend të tillë në granit, kurse Suedia dha dritën jeshile në janar për të ndërtuar vendin e saj për varrosjen e karburantit bërthamor të shpenzuar në granit.
Franca gjithashtu ka plane për të ruajtur mbetjet radioaktive nën tokë në argjilë.
Në Zvicër, 83 mijë metra kub mbetje radioaktive të parashikuara, duke përfshirë disa mbetje me aktivitet të lartë, do të duhet të groposen.
Ky vëllim është në përputhje me një jetëgjatësi 60-vjeçare të funksionimit të centraleve bërthamore Beznau, Gosgen dhe Leibstadt, dhe 47 vitet që Muhleberg ishte në funksion përpara mbylljes në 2019.
Mbushja e varreve nëntokësore me mbetje bërthamore duhet të fillojë deri në vitin 2060, e ndjekur nga disa dekada monitorimi nga afër.
Vendi do të mbyllej diku në shekullin e 22-të.