Një anije kozmike e NASA-s është përplasur qëllimisht në një asteroid në testin e parë të njerëzimit për mbrojtjen planetare.
Goditja e asteroidit ndodhi në orën 13:14 me kohën tonë, i përshëndetur me brohoritje nga ekipi i misionit në Laurel, Maryland. Misioni DART, ose Testi i Ridrejtimit të Dyfishtë të Asteroidit, ka filluar 10 muaj më parë.
Ndërsa, asteroidi Dimorphos, nuk ishte në rrezik për të goditur Tokën, ky demonstrim mund të përcaktojë se si të shmangen shkëmbinjtë hapësinorë, të cilët mund të përbëjnë një kërcënim për Tokën në të ardhmen.
“Ne jemi duke hyrë në një epokë të re të njerëzimit, një epokë në të cilën ne potencialisht kemi aftësinë për të mbrojtur veten nga diçka si një goditje e rrezikshme, e rrezikshme asteroidi,” ka thënë Lori Glaze, drejtore e Divizionit të Shkencave Planetare të NASA-s.
“Çfarë gjëje e mahnitshme. Ne kurrë nuk e kemi pasur atë aftësi më parë”, ka shtuar ajo.
Në kohën e goditjes, asteroidet Didymos dhe Dimorphos ishin relativisht afër Tokës, brenda 6.8 milion milje (11 milion kilometra).
Ekipi ka vlerësuar se anija kozmike goditi asteroidin në një pikë rreth 17 metra larg qendrës së shkëmbit hapësinor.
Qëllimi i anijes kozmike, është të ndikojë në lëvizjen e një asteroidi në hapësirë, por anëtarët e ekipit të DART kanë thënë se do të duhen rreth dy muaj që shkencëtarët të përcaktojnë nëse orbita e asteroidit ka ndryshuar.
Dimorphos është një hënë e vogël asteroidi që rrotullohet rreth asteroidit Didymos afër Tokës. Sistemi asteroid nuk paraqet asnjë kërcënim për Tokën, kanë thënë zyrtarët e NASA-s, duke e bërë atë një objektiv të përsosur për të testuar një ndikim kinetik, i cili mund të jetë i nevojshëm nëse një asteroid është ndonjëherë në rrugën e duhur për të goditur Tokën.
Ndërsa, Google ka zbuluar diçka mbresëlënëse, për ata që kërkojnë “NASA DART” në “google search”, aty shfaqet menjëherë një demonstrim i mbrojtjes planetare të anijes kozmike të NASA-s.
IMPACT SUCCESS! Watch from #DARTMIssion’s DRACO Camera, as the vending machine-sized spacecraft successfully collides with asteroid Dimorphos, which is the size of a football stadium and poses no threat to Earth. pic.twitter.com/7bXipPkjWD
— NASA (@NASA) September 26, 2022
Ngjarja ishte demonstrimi i parë i agjencisë në shkallë të plotë të teknologjisë së devijimit që mund të mbrojë planetin.
“Për herë të parë ndonjëherë, ne do të ndryshojmë në mënyrë të matshme orbitën e një trupi qiellor në univers,” ka thënë Robert Braun, kreu i Sektorit të Kërkimit Hapësinor të Laboratorit të Fizikës së Aplikuar të Universitetit Johns Hopkins në Laurel, Maryland, raporton CNN.
Objektet pranë Tokës janë asteroidë dhe kometa me orbita që i vendosin brenda 30 milionë milje (48.3 milionë kilometra) nga Toka. Zbulimi i kërcënimit të objekteve afër Tokës, ose NEO-ve, që mund të shkaktojnë dëme të rënda është fokusi kryesor i NASA-s dhe organizatave të tjera hapësinore në mbarë botën.
Astronomët zbuluan Didymos më shumë se dy dekada më parë. Në greqisht do të thotë “binjak”. Didymos është afërsisht 780 metra i gjerë.
Ndërkaq, Dimorphos është 160 metra në diametër dhe emri i tij do të thotë “dy forma”.
Imazhet e marra nga Didymos Reconnaissance dhe Kamera Asteroidi për navigim optik të anijes kozmike e ndihmuan DART-in të drejtohej në mënyrë autonome për një takim me hënën e vogël.
Gjatë ngjarjes, imazhet u kthyen në Tokë me një shpejtësi prej një për sekondë, duke ofruar një pamje “mjaft mahnitëse” në hënë, ka thënë Nancy Chabot, shkencëtare planetare dhe drejtuese e koordinimit të DART në Laboratorin e Fizikës së Aplikuar.
Anija kozmike u përshpejtua me rreth 13 mijë e 421 milje në orë (21,600 kilometra në orë) kur u përplas me Dimorphos.
Anija kozmike DART zbuloi gjithashtu se si duket Dimorphos për herë të parë.
Sipërfaqja e asteroidit në formë veze, e mbuluar me gurë, dukej e ngjashme me Bennu dhe Ryugu , dy asteroidë të tjerë që u vizituan nga anija kozmike vitet e fundit. Shkencëtarët dyshojnë se Dimorphos është një asteroid me grumbull rrënojash i bërë nga shkëmbinj të lidhur lirshëm.
Your Google search could reveal something smashing! Search for "NASA DART" on @Google to see a demonstration of browser, uh, planetary defense. pic.twitter.com/ZuxtlgaLJ1
— NASA (@NASA) September 27, 2022
Mbrojtja e planetit
Dimorphos u zgjodh për këtë mision, nga madhësia e tij në krahasim me asteroidët tjerë që mund të përbëjnë një kërcënim për Tokën. Anija kozmike është rreth 100 herë më e vogël se Dimorphos, kështu që nuk e ka zhdukur asteroidin.
Nëse DART nuk do të kishte goditur Dimorphos, anija kozmike do të ishte vendosur në një orbitë që krijonte një mundësi tjetër në dy vjet.
Ndikimi i shpejtë do të ndryshojë vetëm shpejtësinë e Dimorphos, derisa rrotullohet rreth Didymos me 1 për qind, gjë që do të ndryshojë periudhën orbitale të Hënës.
Të dhënat e vlefshme të mbledhura nga DART dhe Hera do të kontribuojnë në strategjitë e mbrojtjes planetare, veçanërisht të kuptuarit se çfarë lloj force mund të zhvendosë orbitën e një asteroidi afër Tokës me potencialin për t’u përplasur me planetin tonë.