Një marrëveshje për të lejuar vazhdimin e eksporteve jetike të drithërave nga portet jugore të Ukrainës në Detin e Zi është zgjatur edhe për katër muaj të tjerë, duke qetësuar shqetësimet për furnizimin me ushqime në botë ndërsa frika e inflacionit rritet.
Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Antonio Guterres tha të enjten se marrëveshja do të vazhdojë për 120 ditë me miratimin e Kievit dhe Moskës. Ai duhej të skadonte të shtunën.
“Unë mirëpres marrëveshjen e të gjitha palëve për të vazhduar nismën e drithërave të Detit të Zi për të lehtësuar lundrimin e sigurt të eksportit të drithit, produkteve ushqimore dhe plehrave nga Ukraina”, tha Guterres në një deklaratë, përcjell Portali Dukagjini.
Ai tha se OKB-ja ishte gjithashtu “plotësisht e përkushtuar për heqjen e pengesave të mbetura për eksportimin e ushqimit dhe plehrave nga Federata Ruse” – një pjesë e marrëveshjes që Moska e sheh si kritike.
#BlackSeaGrainInitiative will be prolonged for 120 days. 🇺🇦 @ZelenskyyUa together w/ @antonioguterres 🇺🇳@UN, 🇹🇷 @RTErdogan & Minister of Defence Hulusi Akar @tcsavunma made another important step in the global fight against the food crisis.
— Oleksandr Kubrakov (@OlKubrakov) November 17, 2022
Oleksandr Kubrakov, ministri i infrastrukturës i Ukrainës, e përshëndeti zgjatjen si një “hap të rëndësishëm në luftën globale kundër krizës ushqimore”.
Maria Zakharova, zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme të Rusisë, tha se Moska pranoi t’i përmbahej marrëveshjes “pa ndryshime në terma apo fushëveprimi”.
Rusia u tërhoq nga pakti në fund të tetorit, duke përmendur shqetësimet e sigurisë pas një sulmi në flotën e saj në Detin e Zi, përpara se të ribashkohej disa ditë më vonë, raporton Aljazeera.
Erdogan mirëpret zgjatjen
Marrëveshja midis dy palëve ndërluftuese, e ndërmjetësuar në korrik nga Turqia dhe OKB-ja, ka parë më shumë se 11 milion ton produkte bujqësore të transportuara nga tre portet e Detit të Zi të Ukrainës, duke përfshirë 4.5 milion ton misër dhe 3.2 milion ton grurë.
Zgjatja ishte më pak se një vit i kërkuar nga OKB-ja dhe Ukraina.
Ndërsa presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan përshëndeti konsensusin e Rusisë dhe Ukrainës për vazhdimin e marrëveshjes.
“Rëndësia dhe përfitimet e kësaj marrëveshjeje për furnizimin me ushqim dhe sigurinë e botës janë bërë të dukshme”, shkroi Erdogan në Twitter.
In accordance with the resolution reached by Türkiye, the UN, the Russian Federation, and Ukraine, the Black Sea Grain Initiative was extended for an additional 120 days beginning November 19, 2022, as a result of the quadrilateral discussions hosted by Türkiye.
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) November 17, 2022
Tre portet e përfshira në marrëveshje – Odesa, Chornomorsk dhe Pivdennyi – kanë kapacitetin e kombinuar për të transportuar rreth tre milionë tonë në muaj.
Ukraina dëshironte të përfshinte portet e rajonit jugor të Mykolaiv, të cilat siguronin 35 për qind të eksporteve të ushqimit ukrainas përpara pushtimit të Rusisë.
Rusia më parë tha se miratimi i saj për të zgjatur marrëveshjen varej nga mbështetja për eksportet e saj të grurit dhe plehrave. Rusia është një prodhues i madh bujqësor dhe eksportuesi më i madh në botë i grurit.
Rusia thuhet se dëshiron që Perëndimi të lehtësojë kufizimet ndaj huadhënëses shtetërore të bujqësisë Rosselkhozbank, një lëvizje që duhet të ndihmojë në lehtësimin e më shumë eksporteve të saj.
OKB-ja e ka siguruar Moskën se do të punohet për të hequr barrierat në eksportet ruse të produkteve bujqësore dhe plehrave, tha zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov, pa dhënë një afat kohor specifik.
Ai shtoi se Rusia ka parë përparim drejt lehtësimit të sanksioneve, duke përmendur një deklaratë të përbashkët nga Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar dhe Bashkimi Evropian kundër masave ndaj eksportuesve të ushqimit dhe plehrave.